اکران نامناسب فیلم‌ها؛ خسارت به اقتصاد سینما

به گزارش خبرنگار مهر، سال 85 وقتی سینماداران با هدایت و برنامه ریزی از قبل تعیین شده به سمت اکران فیلم های کمدی و پرمخاطب رفتند، کمتر کسی می توانست حدس بزند این تمهید تا این اندازه به جذب مخاطب کمک می کند و شرایطی برای بهبود اقتصاد سینما فراهم می آورد. به خصوص که سیاست توجه به زمان اکران فیلم متناسب با مضمون و شرایط فصل در نوروز و حتی تابستان سال گذشته رعایت می شود و درآمد خوبی برای سینمای ایران به همراه می آورد.

نگاهی به فیلم ها و نحوه اکران آنها در سال گذشته این موضوع را بهتر نشان می دهد. فیلم "چهارشنبه سوری" که در جشنواره فجر سال 84 موفق به جلب نظر منتقدان و مخاطبان عام سینما شد با فاصله بسیار کوتاهی پس از اتمام جشنواره روی پرده سینماها رفت. هر چند این فیلم از نظر مضمونی ارتباطی با اتفاقات ناگوار و ناخوشایند چهارشنبه سوری هر سال در خصوص ترقه بازی و آتش افروزی نداشت، اما عنوان فیلم نزدیک به این زمان خاص باعث شد تعداد مخاطبان بیشتری برای تماشای اثر به سینماها بروند. تداوم نمایش فیلم در نوروز 85 نیز نشان داد که این اثر مخاطب پسند است و به همین خاطر به فروش خوبی نیز دست یافت.

نمایی از فیلم "چهارشنبه سوری"

برای اکران نوروز 85، فیلم های سینمایی "ازدواج به سبک ایرانی"، "هوو" و "زیر درخت هلو" به نمایش درآمدند. این آثار نیز به دلیل قرار گرفتن در ژانر کمدی و توجه به مولفه های مخاطب پسند در جذب گیشه موفق عمل کردند. در کنار این آثار که فروش به نسبت خوبی داشتند، فیلم سینمایی "یک تکه نان" نیز به نمایش درآمد که اثری در ژانر معناگرا بود. این فیلم با برنامه ریزی صحیح در گروه سینمایی آسمان باز و چند سینمای آزاد بر پرده رفت و شرایطی را در اختیار مخاطب قرار داد تا بتوانند از میان آثار به نمایش درآمده، فیلم مورد نظر خود را انتخاب کنند.

فضای شاد بهار و فرصت کافی که تعطیلات نوروزی در اختیار خانواده ها قرار می دهد، شرایطی را به وجود می آورد که افراد بیشتری برای تماشای فیلم به سینماها بروند. به عبارت بهتر، شناخت خوب دست اندرکاران اکران سینمایی در خصوص تناسب موضوعی فیلم ها با آغاز سال نو باعث می شود سینما آشتی دوباره ای با مخاطب داشته باشد و این وضعیت به اندازه ای بر تماشاگران فیلم تاثیرگذار خواهد بود که در طول سال نیز آنها را به تماشای آثار سینمایی ترغیب می کند. اتفاقی که در نوروز سال گذشته افتاد.

روند فروش خوب سینما با نمایش فیلم "آتش بس" در ماه پایانی بهار 85 و از اوایل تابستان با اکران فیلم های "چند می گیری گریه کنی" و "مربای شیرین" ادامه یافت و بر تنور داغ فروش سینماها دمید تا شرایطی به وجود آید که سینماگران به ادامه فعالیت در این زمینه رغبت بیشتری نشان دهند و حتی تولید آثار کمدی یا اجتماعی پرمخاطب در بین فیلمسازان بیش از پیش گسترش یافت. اما مشخص نیست به چه دلیل برنامه ریزان اکران 86 این شرایط را به طور کلی فراموش کردند و برای اکران نوروزی انتخاب های دقیقی انجام ندادند.

امسال فیلم های سینمایی "اخراجی‌ها"، "مهمان"، "خون بازی" و "شب بخیر فرمانده" برای اکران نوروز 86 انتخاب شدند و به ترتیب از اوایل اسفند تا پیش از اتمام سال گذشته بر پرده سینماهای تهران قرار گرفتند.

"اخراجی ها" به دلیل استقبال بسیار خوب تماشاگران در جشنواره فجر و جنجال هایی که خواسته یا ناخواسته به حساس شدن فیلم و جلت توجه بیشتر مخاطب کمک کرد، از زمان جشنواره انتظار اثری پرفروش و گیشه پسند را به وجود آورد. هر چند فروش فوق العاده فیلم و ادامه یافتن موفقیت در گیشه فراتر از حد انتظار تمام سازندگان فیلم و اهالی رسانه بود. این فیلم بهترین انتخاب برای فصل بهار و نمایش عمومی در نوروز بود. چون اکران فیلم در مدت زمانی کوتاه پس از اختصاص سیمرغ بلورین فیلم برگزیده مخاطبان و سر و صداهایی که این اثر سینمایی راه انداخته بود، ذهن هر علاقمند سینما را تحریک می کرد تا به تماشای فیلم بنشیند و تعطیلات نوروزی زمان کافی را در اختیار خانواده ها قرار می داد.

فیلم سینمایی "مهمان" نیز هر چند اثری درخشان در ژانر خود محسوب نمی شود، به مدد استفاده از امین حیایی به عنوان بازیگر اصلی فیلم موفق به برقراری ارتباط با مخاطب شد. حیایی طی چند سال اخیر در بیشتر فیلم ها - از جمله "اخراجی ها" که به طور همزمان اکران شد - شخصیتی کمیک و پرتحرک از خود نشان داده که همین موضوع به مذاق بیننده خوش آمده است. انتخاب این فیلم نیز برای اکران نوروزی مناسب و درخور توجه بود. اما به نظر می رسد در انتخاب دو فیلم دیگر این حساسیت و دقت نظر اعمال نشد.

فیلم سینمایی "خون بازی" با آنکه نام رخشان بنی اعتماد را به عنوان کارگردان بر پیشانی دارد، با توجه به مضمون اثر که به زندگی یک دختر معتاد می پردازد و با توجه به نگاه تلخ و گزنده هیچ تناسبی با بهار و نوروز برقرار نمی کند. مهمتر اینکه فیلم اثری هشداردهنده است و مخاطب اصلی آن را جوانانی تشکیل می دهند که به دلایل مختلف از اوقات فراغت خود به خوبی استفاده نمی کنند. با این توضیح بهترین زمان برای نمایش این فیلم تابستان است. زمانی که جوانان و نوجوانان فرصت بیشتری برای سینما رفتن در اختیار دارند و نمایش این فیلم می تواند گامی در جهت هشدار به جوانان و خانواده های آنها باشد.

این فیلم هر چند در نوروز از استقبال نسبی مخاطب برخوردار شد، اما تا حدودی در سایه فیلم های کمدی و پرفروش قرار گرفت. این اثر با توجه به اینکه از وجوه زیبایی شناسانه و خلاقانه در عرصه فیلمسازی برخوردار است و به جوهره سینما به عنوان یک هنر تصویری توجه خاصی نشان می دهد، در جذب مخاطبان خاص و دانشجویان می توانست به موفقیت خوبی دست پیدا کند. به خصوص که سکوت مطبوعات به خاطر روزهای تعطیل ابتدای سال بر دیده نشدن چنین فیلم هایی در نوروز تاثیرگذار است.

نمایی از فیلم "خون بازی"

فیلم "شب بخیر فرمانده" نیز با توجه به اینکه در ژانر دفاع مقدس قرار دارد، بهترین زمان اکران آن می توانست روزهای نزدیک به سالروز فتح خرمشهر در خردادماه یا هفته دفاع مقدس در شهریورماه باشد. زمانی که جامعه با توجه به شرایطی که رسانه ها ایجاد می کنند به یادآوری مسایل مربوط به جنگ تحمیلی و خاطره آن دوران می پردازند. به همین خاطر، طی این مدت پخش آثار دفاع مقدس در برقراری ارتباط بیشتر مخاطب می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. اما اکران فیلم در نوروز برای فیلم نامناسب است. چون فقط تعدادی مخاطب خاص فیلم را تماشا خواهند کرد.

نکته دیگر اینکه، پیش از سال 86 تصمیم گرفته شد سینما فرهنگ 1 به عنوان یک گروه سینمایی کار خود را آغاز کند. بر اساس اعلام دست اندرکاران و مدیران سینمایی کشور قرار بود این سالن همراه تعدادی دیگر از سینماها از پنجم فروردین امسال به عرصه گروههای سینمایی وارد شود. اما در عمل این اتفاق نیفتاد و همان چهار گروه سینمایی فیلم ها را بر پرده بردند. این در حالی است که طی ماههای پایانی سال گذشته بار دیگر مشکل کمبود سالن های سینما به شکل جدی مطرح شد و اختلاف را به صنف تهیه کنندگان و سینماداران نیز کشاند.

اکران آزاد سینمایی با آنکه می تواند در مجموع حرکتی مثبت در جهت اکران فیلم ها محسوب شود، اما به نظر می رسد هماهنگی خوبی میان پخش کنندگان و سینماداران برقرار نیست تا آثار را بر اساس نیازهای روز جامعه به نمایش درآورند. این موضوع باعث می شود ظرفیت های اکران به شکل نامناسبی پر شوند و فرصت اکران و فروش مناسب از سینمای اکران گرفته شود. نمایش فیلم "شب بخیر فرمانده" در گروه سینمایی خاص و اکران طولانی مدت و جایگزینی فیلمی مخاطب پسند و کمدی یکی از راهکارهای موثری بود که می توانست طی نوروز امسال به کار گرفته شود.